Bensu Karahalil, Koordinatör

Nurşen Başaran

Ülkü Ündeğer Bucurgat

Neslihan Aygün Kocabaş

Aylin Üstündağ

Özlem Atlı-Eklioğlu

Kimyasal mutajenezis toksikolojinin alt dallarından biri olup, çevresel, mesleki, kontamine gıdalarla beslenme gibi yollarla kimyasal maddelere maruziyet sonucu oluşabilecek mutajenik etkiyi hücresel ve moleküler düzeyde araştıran, kimyasal maddelerin sebep olduğu mutajenezis sürecindeki etki mekanizmalarını inceleyen ve kimyasal maddelerin mutajenik ve sonrasında karsinojenik etki oluşturma riskini in vivo, in vitro ve epidemiyolojik çalışmalarla araştıran bir alandır. Kanser olgularında kimyasal maddelerin önemli bir payı olduğu bilinmektedir. Ancak moleküler düzeyde gelişim mekanizmaları özellikle tümörün gelişmesindeki moleküler değişikler konusunda halen önemli bilinmezlikler bulunmaktadır. Bu çalışma grubunun amacı mutajenezis ve karsinojenezisin hücresel seviyede geri dönüşsüz bir süreç olduğunu destekleyen çalışmalara ek olarak toksisitenin etki mekanizmasını aydınlatmaya yönelik çalışmalara da yoğunlaşarak bu eksiklikleri gidermeye yönelik araştırmalar yapmaktadır. Etkinin, maruziyetin ve duyarlılığın biyogöstergelerini kullanarak DNA ve RNA gibi makromolekülleri hedef alan çalışmalar yapmaktadır. Bu biyogöstergeler limit değerlerin tayin edilmesinde, toksisite mekanizmasının aydınlatılmasıyla hedefe yönelik tedavinin geliştirilmesine ya da kanserin yavaşlatılması, önlenmesi için sinyaller oluşturmaya çalışmaktadır. Genotoksisite testlerini uygulayarak ve gelişmiş DNA teknik/teknolojilerini kullanarak bireysel duyarlılıkları değerlendirerek kanser ve toksisite riskini araştırmaktadır. Ayrıca, kimyasal madde-çevre etkileşimlerini değerlendirerek sinerjik ya da aditif etki mekanizmalarını aydınlatmaya yönelik çalışmaları da içermektedir. Kanser riskini tahmin etmede alternatif yolakların ortaya çıkarılması için yeni teknolojileri tanımlayıp geliştirerek kullanmaktadır. Belirli bir kimyasal maddeye sürekli ve uzun süreli maruz kalınması bakımından mesleki maruziyet, önemli bir çalışma alanıdır. Yaptığı tüm çalışmalarda insanların (hastalar, duyarlı ya da dirençli insan grupları, işçiler gibi) sağlığı üzerine olumsuz risklerini değerlendirme, gerekli koruyucu önlemlerin alınması ve ilgili durumlarda regülasyonların getirilmesinde bilimsel öneriler sağlamaktadır.

Tüm bu bilimsel araştırmalar ışığında, Türk Toksikoloji Derneği Kimyasal Mutajenezis çalışma grubu, bu alanda yapılan bilimsel çalışmaların, yeni teknolojilerin ve analiz materyallerinin takip edilmesi, geliştirilmesi, bilgi transferi ve değişimi amaçlı etkinlikler düzenlenmesi konusunda görev yapacaktır.